Johannes Hendriks, mijn opa, mijn held.
Krantenbericht 31 juli 1945
Johannes Hendriks werd in 1909 geboren in Nederland, maar zijn leven zou voorgoed veranderen met het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog.
Tijdens de bezetting werd hij opgepakt door de Duitsers en naar het concentratiekamp Buchenwald gestuurd. Buchenwald was een van de beruchtste kampen, waar duizenden mensen werden gedwongen tot dwangarbeid onder gruwelijke omstandigheden. Johannes moest werken op een explosievenfabriek.
Johannes, echter, was vastbesloten om niet zomaar ten onder te gaan in de verschrikkelijke omstandigheden van het kamp. In een gedurfde en moedige poging slaagde hij erin te ontsnappen uit Buchenwald, vastberaden om zijn vrijheid te herwinnen.
Helaas was zijn vrijheid van korte duur. Na maanden van schuilen en vluchten, ze vluchtten naar het Oranjekanaal in Emmen, werd Johannes uiteindelijk weer opgepakt.
Deze keer werd hij naar het Nederlandse Kamp Ommen gebracht, en 3 dagen later naar kamp Amersfoort. Hier werd hij opnieuw geconfronteerd met onmenselijke behandelingen. Ondanks de erbarmelijke omstandigheden, volhield hij zijn strijd om te overleven, zoals zo veel anderen die in deze kampen vastzaten.
Het lot van Johannes zou echter nog verder verergeren toen hij werd gedeporteerd naar Neuengamme, een concentratiekamp in Duitsland. Daar werd hij gedwongen tot dwangarbeid, wat betekende dat hij dagelijks werd uitgeput door zware arbeid, zonder voldoende voedsel of zorg.
De fysieke en psychische belasting was enorm, maar Johannes gaf niet op. Hij bleef overleven, zelfs toen de omstandigheden het meest uitzichtloos leken.
Zijn overleving kreeg een nieuwe kans toen het Zweedse Rode Kruis besloot om de gevangenen te redden. Johannes werd op 30 april 1945 op een van de schepen gezet, de Magdalena, die hen naar veiligheid zou brengen.
Op 2 mei 1945, na een lange en gevaarlijke reis, kwam Johannes aan in Trelleborg, Zweden.
Daar werd hij opgevangen en getransporteerd naar de opvanghuizen in Ryd en Eneryda.
Daar kon hij beginnen met herstellen van de gruwelijke ervaringen die hij had doorgemaakt. Het Zweedse Rode Kruis bood hem de zorg die hij zo nodig had, en langzaam begon hij weer op krachten te komen.
In augustus 1945, sterker dan hij zichzelf had kunnen voorstellen, besloot Johannes terug naar Nederland te keren. Hij maakte de lange reis te voet van Denemarken naar Emmen, Nederland. Het was een indrukwekkende en zware tocht, maar Johannes had de moed en de vastberadenheid om door te zetten, zelfs na alles wat hij had meegemaakt. Het was een reis die hem de kans gaf om te herstellen en een nieuw leven op te bouwen, ver weg van de verschrikkingen van de oorlog.
Helaas zou de oorlog voor Johannes nooit helemaal voorbij zijn. De jaren van zware arbeid, de ontberingen in de concentratiekampen en de trauma's van de oorlog eisten hun tol. In 1963 overleed Johannes aan de gevolgen van longkanker, een ziekte die ongetwijfeld werd verergerd door de zware omstandigheden waaraan hij was blootgesteld.
Het leven van Johannes Hendriks is een indringend verhaal van overleving, moed, en het onwankelbare verlangen om te leven, zelfs in de meest afschuwelijke omstandigheden. Zijn strijd om te ontsnappen uit Buchenwald, de maanden van gevangenschap in verschillende kampen, de dwangarbeid in Neuengamme en de ontberingen van de oorlog laten zien wat voor een veerkrachtige en vastberaden man hij was. Zijn herinnering blijft een krachtig symbool van de menselijke wil om te overleven, zelfs in de donkerste tijden van de geschiedenis.
Hieronder documenten en enkele foto's.
Met dank aan: Arolsen Archives - Riksarkivet - Stichting vrienden van Neuengamme - Nationaal Monument Kamp Amersfoort - Geef gevangenen een gezicht - Oorlogsbronnen en alle andere behulpzame instanties die mij aan de officiële documenten hebben geholpen en hebben meegezocht naar zijn verhaal. Een verhaal dat nooit compleet af zal zijn...
